Wat is ADHD?! Vroeger was je ‘gewoon’ druk!

Vroeger was je misschien ‘gewoon’ druk, maar wat is ADHD eigenlijk? In dit artikel vertel ik je er graag meer over. De laatste tijd is ADHD, en dan met name bij vrouwen, steeds meer in het nieuws. De kans is dus groot dat jij er de afgelopen tijd ook iets over gezien of gelezen hebt. Hoewel het iets nieuws lijkt te zijn, is dat het natuurlijk niet. We leren steeds meer over ADHD. Dat het bijvoorbeeld niet alleen maar voorkomt bij jongens en dat je niet per definitie heel druk en aanwezig hoeft te zijn om ADHD te hebben. Lees je mee?

Wat is ADHD?! Vroeger was je ‘gewoon’ druk!

In mijn omgeving merk ik dat het beeld wat mensen bij ADHD hebben niet helemaal juist is en daarom schrijf ik hier graag een artikel over. Wat is ADHD eigenlijk? Met dit artikel wil ik graag informatie over ADHD delen en hoop ik bij jou een beter beeld te geven over ‘wat is ADHD’ eigenlijk. Want ik kan je uit persoonlijke ervaring vertellen dat je ADHD niet oplost met een simpele post-it om iets te onthouden of wel te doen. Nieuwsgierig geworden naar wat is ADHD? Lees dan snel verder.

Wat is ADHD nu eigenlijk?

ADHD, voluit geschreven in het Engels: Attention Deficit Hyperactivity Disorder. In het Nederlands noemen we het een aandacht deficiëntie en hyperactiviteit stoornis. Nu heb ik wat moeite met het woord stoornis, ik zeg dus liever dat ADHD een informatieverwerkingsprobleem is. Bij iemand met ADHD werken de executieve functies niet optimaal in vergelijking met iemand zonder ADHD. Het denkvermogen wat iemand nodig heeft om succesvol te kunnen functioneren in het dagelijks leven, met alle uitdagingen en veranderingen die erbij horen, zijn de executieve functies. Je kunt hierbij denken aan:

• plannen en organiseren;
• besef van tijd;
• impulsen beheersen;
• je werkgeheugen;
• beginnen aan een taak;
• reguleren van emoties;
• aandacht ergens voor hebben, dit vasthouden en kunnen verdelen;
• flexibel kunnen zijn wanneer er iets veranderd;
• ongewenst gedrag kunnen onderdrukken.

Hoe deze executieve functies van invloed zijn op het handelen en het gedrag van iemand met ADHD leg ik verderop in dit artikel uit. Ik wil eerst dieper ingaan op hoe ADHD ontstaat in het brein en wat hiervan de mogelijke oorzaak is.

Hoe ontstaat ADHD?

Wat precies de oorzaak is van ADHD is nog niet helemaal duidelijk, wel laten diverse onderzoeken zien dat de hersenen van iemand met ADHD anders werken dan de hersenen van mensen zonder ADHD. Helaas is dit niet aan te tonen in een van de gen-types in ons DNA (ons genetisch materiaal) of door middel van een scan. Het is dus niet mogelijk om middels een scan of genetisch onderzoek aan te tonen of iemand ADHD heeft of niet. De diagnose kan alleen gesteld worden op basis van gedragsobservaties en vragenlijsten van meerdere bronnen.

Onderzoeken laten zien dat in de hersenen van iemand met ADHD de verhouding tussen de neurotransmitters dopamine en noradrenaline afwijkt van iemand zonder ADHD diagnose, deze stofjes werken minder goed in de hersenen van iemand met een ADHD diagnose of is er is zelfs te weinig van aanwezig is.

Om alle executieve functies goed uit te kunnen voeren moeten verschillende hersengebieden goed met elkaar communiceren. Dit doen onze hersenen door gebruik te maken van verschillende neurotransmitters, zoals serotonine, acetylcholine, histamine en voornamelijk met dopamine en noradrenaline. Alle communicatie in onze hersenen verloopt via deze neurotransmitters. Nu voel jij hem natuurlijk al aankomen, dat wanneer iemand een andere verhouding van deze neurotransmitters heeft, het een stuk lastiger is om de educatieve functies ‘goed’ uit te voeren.

Neurotransmitters: dopamine en noradrenaline

Bij iemand met ADHD is de verhouding, de opname en de aanmaak van de neurotransmitters dopamine en noradrenaline anders en verloopt daarmee de communicatie in de hersengebieden ook anders dan bij iemand zonder ADHD diagnose. Hieronder leg ik je graag uit wat dopamine en noradrenaline voor functie hebben in ons brein.

Dopamine: deze neurotransmitter heb je nodig om te kunnen plannen, doelgericht iets te doen maar heb je ook nodig om je emoties én motivatie in goede banen te leiden. Wanneer je een te kort aan dopamine in je hersen hebt, zorgt dit ervoor dat het lastiger is om de kernboodschap te begrijpen en alle onbelangrijke informatie die binnenkomt weg te filteren. Daarnaast kun je zomaar ontploffen om niets of je juist helemaal nergens zorgen over maken.

Noradrenaline: helpt je om in actie te komen, op te staan – iets te gaan doen en te ondernemen. Iemand met te weinig noradrenaline in de hersenen heeft ontzettend veel moeite om aan een taak te beginnen. Niet omdat deze persoon dat niet wil, maar gewoonweg omdat het niet lukt. Bij een gebrek aan deze neurotransmitter wordt iemand erg onverschillig en passief, terwijl te veel aan noradrenaline ervoor zorgt dat je juist opzoek gaat naar extra spanning en sensatie.

Neurotransmitters, zoals dopamine en noradrenaline, geven alle belangrijke informatie in onze hersen door. Deze stofjes werken als het ware als koeriersdienst die pakketjes informatie van A naar B verstuurd. De informatie wordt pas goed doorgegeven én verwerkt wanneer het pakketje goed wordt afgeleverd. Wanneer iemand te weinig neurotransmitters aanmaakt, de verhouding niet optimaal is of de opname daarvan niet goed verloopt zorgt dat voor miscommunicatie en uit zich in een bepaald gedrag. Zoals belangrijke informatie missen en te laat komen op een afspraak. Daarom is in beweging komt, concentreren, zaken onthouden, ergens op tijd komen vaak lastig voor mensen met een ADHD diagnose.

Dit heeft niets met onkunde of mate van belangrijkheid te maken maar puur met het feit dat een pakketje nog niet is aangekomen, op het verkeerde adres is geleverd of misschien niet eens is opgehaald voor verzending. Het kan ook zomaar voorkomen dat alle pakketjes van vorige week midden in de nacht om half 4 geleverd worden. Niet heel handig.

ADHD types

Wanneer je de diagnose ADHD krijgt, is er vaak onbegrip. Opmerking als ‘je bent toch helemaal niet zo druk’ of ‘maar je hebt een goede opleiding gedaan en een goede baan’ of ‘iedereen heeft tegenwoordig ADHD, vroeger was je gewoon druk’ en ‘als je iets echt wilt dan lukt het je wel’ komen regelmatig voor. Net zoals iedere niet ADHD’er niet hetzelfde is, is ook iedereen met een ADHD diagnose anders. Niet iedereen heeft last van dezelfde symptomen of ervaart deze als onprettig. ADHD wordt anno 2025 in drie verschillende types onderverdeeld, hieronder leg ik ze kort toe.

Overwegend onoplettend type

Het overwegende onoplettende ADHD type is het dromerige type. Dit type werd vroeger ook wel ADD genoemd. Mensen met dit type kunnen moeite hebben met:

• aandacht vasthouden bij taken of een spel;
• opvolgen van instructies en het afmaken van taken;
• organiseren van taken en activiteiten;
• vermijden of afkeer hebben van taken die langdurige mentale inspanning vereisen;
• verliezen van spullen;
• snel afgeleid zijn;
• vergeetachtig bij dagelijkse activiteiten;
• lijken niet te luisteren, zelfs als er direct tegen hen wordt gepraat;
• dagdromen of “in hun eigen wereld” zijn;
• trager lijken in het verwerken van informatie.

Overwegend hyperactief-impulsief type

Het overwegend hyperactieve en impulsieve type kenmerkt zich meer op de voorgrond dan het onoplettende type. Kenmerken kunnen zijn:

• friemelen met handen of voeten, of onrustig bewegen in een stoel;
• moeite hebben om stil te blijven zitten;
• rennen of klimmen in situaties waarin dat ongepast is;
• zich rusteloos voelen (ook innerlijke onrust);
• moeite hebben om rustig te spelen of deel te nemen aan ontspannende activiteiten;
• “altijd maar bezig” lijken te zijn, druk zijn;
• excessief praten;
• antwoorden geven voordat de vraag volledig is gesteld;
• moeite hebben om op hun beurt te wachten;
• anderen onderbreken of lastigvallen;
• dingen doen zonder na te denken over de gevolgen.

Gecombineerd type

Dan heb je nog het gecombineerde type, dit is het meest voorkomende ADHD type. Mensen met het gecombineerde type hebben symptomen van zowel onoplettendheid als hyperactiviteit-impulsiviteit. De mix van symptomen is vrijwel bij elke persoon met ADHD anders.

Is ADHD dan voor iedereen hetzelfde? Simpelweg nee, dat blijkt ook wel uit de types hierboven. Daarnaast krijg je ook alleen een ADHD diagnose wanneer je significant last hebt van je symptomen en je specifieke therapie wilt om je hierin te laten ondersteunen en je wilt leren hoe er mee om te gaan. Je kan ADHD niet genezen, je kan er alleen mee leren omgaan. Uiteraard is er ook medicatie, maar dat heeft naast voordelen ook voldoende nadelen.

Iemand met ADHD heeft andere (leer)methoden nodig om zich te kunnen concentreren en om in beweging te komen. Dat is niet verkeerd maar gewoon anders. Onthoud dat iemand nooit zomaar een diagnose krijgt, om de diagnose te krijgen moet je zowel in je kindertijd als in je volwassenleven significant last hebben (gehad) van meerdere symptomen. Dit moet onafhankelijk bevestigd worden door anderen uit jouw omgeving.

Tot slot..

Ik hoop dat ik je met dit artikel mee heb kunnen geven dat niet iedereen met ADHD hetzelfde is en dat er ook vormen van ADHD zijn waarbij het ‘druk zijn’ niet altijd even zichtbaar is aan de buitenkant. Een jaar geleden heb ik zelf de diagnose ADHD gekregen, in een ander artikel zal ik binnenkort mijn eigen ervaringen en worstelingen met je delen en vertellen welk type ik ben. Wil je meer te weten komen over ADHD, kijk dan eens op de website van Impuls en Woort Blind.

Nu ben ik nieuwsgierig, heb je iets gehad aan dit artikel over wat is ADHD?! Laat het me weten bij de reacties hieronder, op Facebook of Instagram. Je mag me natuurlijk ook altijd een privé berichtje sturen via de contactpagina.

Liefs Francis

Vergeet je niet in te schrijven voor mijn nieuwsbrief! Dat kan met de button hieronder:

---

---